Thursday, September 1, 2011

PHUNGSAHMIM ( Phullus indusiatus )

PHUNGSAHMIM (Phallus indusiatus Syn. Dictyophora indusiata) A hming atang ringawt pawh hian a mak ve hrim hrim a.. "PHUNG" han tih hian a rilru a deh dan a danglam nghal riau a.. Thlahrang lam hawi lek lek te pawhin rilru a dek nia mawle..(English ho chuan bamboo fungus, bamboo pith, long net stinkhorn, crinoline stinkhorn or veiled lady, ti ten an ko a ni awm e.)

Chu zawng ai chuan kan naupan lai hun min ti ngai zawk tlat mai.. Fur lai, khawimaw lai hmun hnawng ah an lo awm kak a, a rim a chhiat avanga khawih hreh chung chung si in, hnaih tak takah kan bih thin kha a ni a..







Hmanni chu Keitum, Serchhip bulah Thian te chhiat tawh avangin ka han kal zuai a.. Keitum leh Bungtlang inkarah chuan Phungsahmin kan hmu ta, ka ding sawk sawk a, thla kan la zuai a, ruah si seng seng avang chuan kan kal leh ta mai a.. A mawi ka tih em avang leh naupan lai min tih ngaih em avangin kan post ve leh thawr mai a ni e..


Sunday, July 3, 2011

PEACE CONCERT 2011@ SIKULPUIKAWN

June ni 30 hi Mizo te tan chuan ni hriat reng tur a ni a. Mizoram hian a theihnghilh tawh mai mai lo ang. A chhan chu Rambuai hrehawm tak laka Mizoram mipuite kan ZALEN ni, India nena kan inremna ni a ni miau a.. remna leh muanna hi a hlu a, duh duh a neih mai mai theih pawh a ni lemlo.. chuvang chuan He REMNA NI hian ropui taka lawm a phu thlawt a ni.

Buai han tih ah pawh Rambuai hi chu a hrehawmin a runthlak a, nunphung pangngaiin a nun theihloh a, ropui leh hausak tehnan pawisa a tawk lo a, hausa deuh te pawh an pawisa in a thlamuan zo lo, nula ten an mawina leh hmelthatna te chu an chhuang ngam lo a, thenkhat phei chuan an buai phahin an nanganpui hial zawk thin. Lehkhathiam pawhin awmzia a nei thui tak tak thin lo. Ram a buai tawh chuan engkim a buai nghal thin. Khawvel hmun hrang hrang buana a chhuak fo. Mizoramin rambuai a tuar ve khan, nunau, pitar putar ten an tuara, nunphung pangngaiin a nun theihloh. Mizoram buai vanglai a harsatna thleng thin te kha a neplo hle a. Mawlna leh media la chak tawklohna khan a harsatna a tizual hle. Chu rambuai hrehawm ata zalenna han hmuh chu a lawmawm a, buai hrehawm zia hretawh tu tan phei chuan a hlu lehzual a.. ropui taka lawm pawh a phu bawk.

Chutiang ni ropui chu June ni 30 hi a ni a. Mizo hnam sipai (MNF) te leh India sorkarin remna thu an thlun na ni a ni. Kumin 2011 June 30 hian ropui bikna lai a nei a, a chhan chu Mission veng North YMA ten remhre taka Remna ni pual leh a lawmnana 'Largest Guitar assemble - Mizoram Record 2011 & Peace Concert' Sikulpuikawn a an huaihawt hi a ni..

Thenkhat chuan he ni hi lungngaihna ni ah an
hmanga, rambuai avanga an harsatna tawh te, an ulehnau an chan takte hriatchhuahlehnan te an hmang thin. Chutiang anih laia ropui leh thianghlim tak, hlimawm tak si a he ni lawmna huaihawt tute an fakawm e...

Tuesday, May 24, 2011

PETROL ETC


Khawnge… thu kal lam leh hawlam pawh hrechiang manglo hian, mahni vei  zawng zawng I han thai kawi veleh tawp mai teh ang..

Tun hnai mai hian Mizoram ah Petrol man a sang chak hle mai. Petrol a pawimawh si, bungraw phur leh zin veivak motor, khualzin phur te chu sawiloh, mipui mimir mahni mimal mamawh atana motor nei te pawh hi Petrol  tel lovin kan khawsa hlei thei lo chu a ni ber tawh mai si a. A man lam chu engzat pawh nise kan mamawhna a sang miau si a, kan hmang zel tho lo thei si lo.

Hetia petrol man te a san takah chuan kan Petrol te hi lo thianghlim ve deuh thei se a duhawm hle mai. Chanchinbu ah Petrol pawlhdal leh pawlhdal tum man tih te, Petrol thianghlim tawklo chungchang te hmuh tur a awm zauh zauh mai. May 19, 2011 Aizawl chanchinbu chhuak thenkhat – The Zozam Times chuan Mizorama Petrol Pump zawng zawng khar vek thu an chhuah kuau hlawm mai.  Hetia Petrol pump khar chhan ber ni a an sawi chu Indian Oil Corporation (IOC) in heng Pump – Lalnghakliana Filling Station, Mizofed, Lalsangliana, Lalboi leh Hrangbana Petrol Pump te a khartir avangin All Mizoram Petrol Pump Dealer Association (AMPDA) ten inlungrualin an khar vek vang a ni.

Han ngaihtuah neuh neuh chuan kan Petrol pump a Petrol te hi engatinge a thinghlim loh bik fo thin le. Hlep neiin an lei a, an hralh leh tho awm si a.. Dealer te hian hlep hnem an tum luatah engemaw an pawlh ta mai thin nge, a phurtu ten an pawlh zawk tih pawh hriat a har hle.

Kan rama Petrol te a tha tawk em tih chu he lam enkawl tu leh enfiahtu  Legal Metrology Dept. an awm a. Heng mithiam ten an enfiahna hmanga Petrol pump hrang hrang dinhmun an rawn tarlan thin te hi a dik ngei turah ngaih a ni a. Legal Metrology lam ten petrol pump tha an tih chu kei ngei pawhin ka pan hram hram thin.

Tlem lai deuh a Mizoram Legal Metrology lam ten petrol pump tha, petrol neitha a an sawi, kei ngei pawhin a ka pan ziah te chu tunhnai a IOC in Petrol pump a kharsak lailawk zingah hian a tel tlat mai.. Neih ang chhun chhun a harsa taka Lirthei lei a, duat taka enkawl tu te tan chuan lung a awizan lo duh khawp mai. Legal Metrology lam ten Petrol neitha a an sawi kha IOC lam chuan a kharsak bawk si. Hriat thiam a har duh hle mai.

Hemi chungchangah hian tunge thiam a, tunge thiamlo tih chu keini lo sawi ve theih a ni lo. Mahse Petrol tha leh thianghlim hi chu nei ve thei tawh ila a duhawm khawp mai. Vairam atanga Petrol tha tak la si, Mizoram a lo thlen a chu petrol tha ngei a chu a lo danglamleh thin si hi chu a chhan hriat a chak awm hle.

Wednesday, April 6, 2011

Chapchar Kut @ Hotel Holiday Resorts

Hmanni 2011 February thla tawp lam atanga March thla tir lam thleng khan, ka nithin hnathawh na lama pu ten Exposure visit a India ram hmun thenkhat a kaltur hruatiturin chawpchilh angreng takin min hrilh phut mai a.. Peihvaklo chungleh chak deuh reuh chung siin, mahni pawh la kal biklohna hmun lamah chuan Mizo pa (thingtlang pa???) mi 11 te nen chuan kan in hruai liam veleh ringawt mai a.. Hetianga han in hruai hi a nawm viau rualin, participant a ten nuam an ti lo ang tih leh, 'min hruaitu hian kan chan ai Pawisa hi a eiru ang a??' ti a an sawisel nih hlau tak chung chuan hlim takin kan kal thei a. Thenkhat in Vairengte thlang lam hi mi tak tak hriat theihna leh tehna tha tak a ni an tih te pawh keini lakah chuan a dik tluantling chiah lo deuh., mahse tehna tha ve tak chu a ni tho mai..

Kan kalna ah chuan eng eng emaw kan ti a,  March 4, tak mai hian kan kalna vel reports leh sawihona hun Hotel Holiday Resorts- ah neihtur a ni a.. chu chu Orissa (Odisha) lama Official (Bankers) lian tak tak te leh mi pawimawh thenkhat te chuan min rawn hman pui dawn a.. Hemi ni tak hi Chapchar Kut a ni tih chu Roman Cotholic Father pakhat hian a lo hria a, ti chuan Chapchar kut puala Engemaw kan tih theih leh theihloh min zawt a, tichuan Chapchar kut chu hmang tur chuan kan in puahchah ta a.

Hun kan nei tlem si, minutes 10 chhungin kan Hlasak tur leh Lam kan entir tur chu peihfel a ngai a, Hotel hmun awl zau laiah chuan Silpouline kan phah tir a, tichuan German run zai ( a dik em aw??) leh Chai lam chu entir kan tum ta a. Hotel tual zawl nuam takah te chuan kan practice ve nual a.


                                                    Chapchar Kut a entir tur Lam kan zir lai

A hun a lo thleng ta, Vaipa min lo dawngsawng tu pa chuan 'Enge Chapchar Kut chu a awmzia' 'Enge a tobul?' te a rawn ti ta mai.!! Kan zinga rual u deuh kum 50 pel tawh te, leh he hun rawn hmang ve tur Apex Bank lama kan Board of Directors te lah chuan 'ka hre bik lo' an ti bawk si.. chutia mahni hnam KUT chanchin chhan theihloh chu a zialo mange ka ti a., ka hriat dan chu a dik nge diklo tih pawh chiang chuang lo chuan kan dinchhuahpui ve tawp a.

Vaiho leh kal ho chuan Chapchar Kut chanchin leh tobul ka sawi vel chu an ngaithla thap a, " Hmanlai kan mizo pi leh pu te khan Loneih kha an in nghahna ber a ni a, an lifestyle pawh tlangram Loneih nen a inzawm tlat a, March thla lai vel hian Lovah an zofel tawh thin a, awllen lai a lo nih bakah, pasaltha te tan ramchhuahna hun tha taka lo ni bawk si a...tum khat chu Pasaltha te chu an ramchhuak a, mahse hlawhchhamin an lo haw a, an zak em em mai a, an lalpa leh khaw mipuite hmuh chu an hreh em em mai a.. tum dang chu nise Salu nen, khaw-dai ah Hlado chhamin an au ang a, lal leh khaw mipui te chuan lo hmuakin an sa kah Lu chu an 'ai' leh ngei dawn a,,chu hun chu pasaltha te tan a hlu si a, nula leh khawmipui leh lalpa lakah pawh an tlaktlum phah na remchang a ni fo thin a.

"Mahse engmah hawnlo a an lo haw chu hrehawm an ti em em mai a, Chutihlai chuan an khaw lalpa chu a lo fing hlauh  mai a, a pasaltha te chu tum dangah an hlawhchham ziah chuang lo a, Sa leh Ral hlauhawm laka a khua te chhanhim thintu an ni tih a hai lo,, tichuan lalpa chuan a khaw mipuite chu a ko khawm a, a Zu tui ber ber te chu a phawrh a, mualzawlah chuan an zai a, an lam ta a.. Chutia zu te an ina hlimtaka an khaw lalpan a lo dawnsawn takah chuan an hlim ta em em mai a, mipuite pawh an lo pung zel a.. hlim takin chu hun chu an hmang ta a. A kum dang leh an pawh chumi hun velah chuan an Zai a, an Lam leh ta a. A hunlai hi Chapchar awllen lai a nih avangin 'Chapchar Kut' an ti ta a, kumtin an hmang ta ziah thin a ni awm e" tiin kan sawi ve ringawt mai chu(h). A dik nge diklo pawh ka hre chiang ngam silo..

A chanchin hriat chianloh bakah mahni tawnglo lehnghala a dik nge diklo chianglo chunga mi zahawmpui pui te hma a thu han sawi ve ngawt chu a nuam zan lo,, Vaiho chuan ngaihnawm an ti ve emawni an Ka-ho mai a, a then chuan an Note bu ah te an la chhinchhiah zui lehnghal a, a dikloh vaih chuan a van pawi dawn tehreng em aw...ti chungchuan sawitha ve tak ni awm tak chuan ka sawi zawh chuan puithu hmel tak chuan kan thu ve leh a. Tichuan Chai leh hlasak a lo hun a

               ... manding sap e lungmawl e, lungmawl e...
                   German ral lian tawnin tir suh... 
                  ..a surin ngen mu a sur sung sung.. heih heih chheih.....

                An awi liam dawn ngei e khuangpui nen.... khuangpui nen..
                .. hei heih heihh....



kan han ti meuh chu a Zo a vai (Mizo leh Vai te) in kan lam ta a, mahni khaw lama Kohhran upa (Lengpui Upa Puia) te pawh an phar hniam da da khawp mai..

Mizoram lamah AR Ground-ah grass (turf) phah thar chungah Chapchar kut chu Minister te hoin an hmanga, awmve ila chu a thlirtu mai kan ni awm si a, Orissa lamah ve thung chuan Kut pa ber ni awm fahranin thu te kan sawi ve chu a ni si a. A nawmdan a danglam a, kan inchhir lemlo hlawm khawp mai..

A buaithlak leh ngaihtuahna ti thui ber erawh chu... Chapchar Kut tobul leh a chanchin kan sawi ve chu an (official te) Thlalatu rawn hruai chuan Video in a record vek mai a, thenkhat chuan an Note bu te ah chuan an lo chhinchhiah ve bawk si.. A diklo vaih chuan ka van mualpho nasa dawn em?? khatianga mi pawimawh hmaa dawt han sawi chu, tiin zak theilo min ti viau ang le.. Mahse, ka sawi sual lutuklo te chuan ka hre bawk si.. Nuam tak leh hlimtak a Chapchar Kut chu kan hmang ve tilo chuan a hnu lamah chuan Rilru a nuam vaklo duh kher mai... ka sawi dik em ang chu maw.!!!?  tun thleng hian ka la finfiah ta chuang hlei lova...



              





Monday, January 24, 2011

Laltheri ngaihzawng Chalthanga Puk

Kum 2010 December thla chu thiante ho kan inrawt phur a, Laltheri ngaihzawng Chalthanga an zalhna puk kan tlawh a. He Puk hi Mawmrang kham hnuai, kham chhengchhia intanna tur takah a awm a. A bul vel ramngaw pawh Thiangzai zuar thenkhat ten Thinglian tha te kit tlu nual tawh mahse, kal anuam a, thing lian tak tak hnuai vela han kal chu a nuam khawp mai..
                                    Chalthanga Puk awmna Kham pang - Mawmrang tlang
Chalthanga zalhna puk hi Aizawl atanga kal chuan Saitual kal tlang hnuah Phullen ah kalin, he khua atang hian km 5 vel a hla a ni. Puk awmna tak hi Luangpawn leh Phullen inkar, Luangpawn ram lam a awm a ni. Phullen atang hian Motor leh 2wheeler in a kal theih a. Mahse Kawngpui atang hian 1.5 km vel ke a Kham lawn a ngai a ni.

Chalthanga leh Laltheri te chanchin hi ka hre thui vak lo a, mahse he puk hi tlawh ve kan chak em avangin  dt 30th December, 2010 khan kan han tlawh ve tawp a ni. An sawi dan leh ka hriat ve dan chuan Sailo Lal fanu Laltheri chuan an khaw tlangval, mi naran Chalthanga chu a ngaina a, a duh ta riau maia, chutia Lalfanu meuhin a duhve ta chu, ani tlangval naran ve mai tan a thil hlauhawm tak pawh nise, a hnar phal ta biklo a, an in ngaizawng ta a ni awm e....


Chalthanga Ruang an zalhna lai tak

Mi naran tan Sailo lal fanu ngaihzawn chu thianglo a ni a. Laltheri Nu leh Pa Sailo lal chhungkua ten an hriat chuan an ngaihdan a ni ta lo a,, Chalthanga chu  tihhlum (thah) an tum ta a. Chumi an hriat chuan Chalthanga chu a tlanchhe kual ta a, he PUK Mawmrang kham hnuai ngaw dur pui mai hnuaia awm ah chuan a biru ta a.. a bul vel khua a miten an khawngaiha, chaw leh eitur te an pe ru thin a.. Sailo lal leh a lamtang ten a bihrukna PUK chu an lo hre ta a, an that ta a. Tichuan a ruang pawh chu he Puk ah hian an zalh ta a ni, an ti.
                                                        Kan Camera Battery a zo thut a..
                            A hmun kan thlen hlima kan lakchhin vel chu kan neihchhun a ni mai..

He puk awmna hmun kan han thleng a, a fianrial dan leh khawharthlak dan tur te rilru ah a lo lang a, Ramngaw chhah tak hnuaiah Ramsa kawlh te, Thli leh ruahte pawh chu he puk ah hian Chalthanga chuana lo tuar thin a ni si a.. Hmangaihna vang chuan a van tuar nasa tak em!!! Chutih rualin a Laltheri khawhar leh lungleng lutuk chuan Lalfanu a nih pawh hrechanglo lekin a nung ve mai mai a... chu chuan a nu leh pa te rilru pawh a hneh let ni awm tak a ni.

Tunlali hun han ni se zawng aw!!!! Lalfanu in a ngaihzawn tlat mai leh a hmangaih tlat tlangval nih chu sawiloh, lalfanu kawm phak tlangval nih ringawt pawh inchhuan na tham a ni ve ngei ang.. Heng te a nih avang hian Chalthanga pawh hi Sailo lal fapa ni lo mahse, tlangval satliah ve mai zawng a ni bik hauh lovang le.. Mahse chutiang zawng zawng chu hmangaihna vangin a chan a, chumai piahlamah a nunna hial a chan ta si..

An hunlai dinhmun en hian Laltheri pa te pawh khan an ngaihtuah chianglo a ni maithei, Chalthanga leh Laltheri te pawh khan an dinhmun tur hre lawk sa rengin an induhna chu an lan tir ve tlat a, lal tirhkahten Chalthanga an that hial pawh kha an demawm viau a ni maithei, mahse lal kha engkim a engkim a ni tlat a.. Engpawhnise, heng thil thleng zawng zawng hi HMANGAIHNA vang vek a ni a.. Tun hma leh tun hnu ah te, nakin hun lola awmtur ah te pawh Hmangaihna hi chu a danglam lo va, a nep thei lova, kan hunlai theuh milin kan tawng a, kan chen a, kan tuar a, a thenin kan hlimpui a, a thenin kan tahpui vawng vawng mai... Hmangaihna hi zawng retheih emaw hausak emaw, changkan emaw avang hian a lo danglam tak tak lo a nih dawn hi....