Sunday, May 13, 2012

PATHIAN LEH NAUSEN IN BIAKNA (Mother’s Day Pual) :


Nausen chuan Pathian hnenah, “Naktukah Lei (earth) ah min thawn thla dawn an tia, engtin nge chutiang hmun cheplutuk  leh khawsak harsatna hmunah te ka dam khawchhuah theih ang?”

Pathian: “I Vantirhkoh in a lo hmuak ang che a, a lo enkawl dawn che a lawm.”

 Nausen: “Nih leh tinge, Vanramah hian kan hlimna tura zai leh nuih bak engmah tihtur ka nei ngai chuang si lova?” tiin a zawt chik leh deuh a.

Pathian: “ I Vantirhkoh chu I tan a zai anga, I tan a nui dawn a ni. I Vantirhkoh hmangaihna I dawng anga I hlim em em dawn a ni.”

Nausen: “Mihring te trawng ka thiam si lova, engtin nge min biakna te ka hriat thiam theih ang” a tiin a zawt leh a.

Pathian : “I Vantirhkoh chuan I hriat reng tawh tur, tawng mawi leh nalh em em mai chu, zaidam tak leh duat takin hrilh dawn che a, Trawng dan pawh a zirtir dawn che a ni.”

Nausen: “A nih leh Nang ka biak duh hunah che engtin nge ka tih tak ang.”

Pathian : “I Vantirhkoh chuan I kutphah pahnih insi in a dah anga, tawngtai dan a zirtir dawn che a ni.”
 
Nausen: “Tunge min veng ta ang?”

Pathian: “I Vantirhkoh in, Nunna pawh chan huamin, a veng tlat dawn che a ni.”

Nausen: “Mahse, ka hmu tawh dawn si lo che a, ka lungngai reng tawh dawn a nih chu.”

Pathian: “I Vantirhkoh chuan ka chanchin a hrilh reng thrin dawn che a, ka hnena I lo kir leh theih dan tur pawh a hrilh dawn che a ni.” a ti a.

Chutia an inbiak lai chuan Vanram ah chuan thlamuanna leh inremna ropui tak a lo awm a. Mahse Lei (Earth) atang chuan Nausen awrawl an hreta a, hmanhmawh tak chung chuan,

Nausen: “Lalpa Pathian, Tunah Leiah ka kal dawn a nih chuan tunge ka Vantirhkoh hming chu min hrilh thei em.” a ti a.

Pathian chuan, “KA “NU  TIIN I KO MAI DAWN NIA.” a ti a.

Kan Nu te hi an va hlu tak em. Nu leh Pa te I duat thiam ang u. 
( He thu hi keima phuah ni lovin, mi ziahsa ka lehlin chawp a ni e - Buata)

Friday, May 11, 2012

INDIAN KAN NI CHIAH EM?


Khawvel hmun  hrang hrangah, mi chi hrang hrang kan awm a. Kan awmna ram leh hmun te chuan hming a nei a; chu rama awm te chuan an awmna ram leh hmun te chu a hming an vuah kan ti thei bawk.. Mitin hian 'ram leh hnam' kan nei vek awm e. American, Chinese, Japanese, English, Russian, Indian etc. a kan tam mai.

Kei pawh hi Chinlung chhuak ka ni ti mah ila, India ramah kan tlukluh atang kha chuan Indian ka ni ve ta mai chu a nia. Ka hmel leh pianhmang, ka sam, hnar, ngal, mit leh ka vun rawng te mai bakah ka mizia te phei hi chuan India rama cheng tamber "Vai" kan tih mai te hi chu a ang mawlh lo. Hemi ka sawi theihna chhan chu, Indian ka nih ringlo tu ka tawng ve nual tawh tlat a. Chutianga Indian ka nih ringlo tu te chu ka Indian pui te an ni tlat.

Mahni sum seng lemlo leh mahni sum seng te pawhin India ram hmun engemaw zat ka tlawh kual ve tawh a, Indian ka nih leh nihloh chungchanga ka thil tawn tlem te kan titi pui ve mai mai teh ang..

Kum 2002 vel khan Jaipur ah ka bazar naah Indian ka nih an ring lo tlat a, "Mizo ka ni, Mizoram atanga lo kal ka ni e" ka tih paw'n awihlo tawk an awm a, "In ram pawisa ka lo en" min ti leh a. Ka'n phawrh chuan mak an ti ve deuh a. Hemi truma ka huat em em chu, mi pangngai awm tak a ka ngaih ten Mizoram awmna an hre lo lah tlat thrin hi a ni. Keini te chuan Middle sikul kal chin chuan kan India ram state te hi chu kan hre hle thrin kha a ni sia. Ka thin a rim tlat zel.

Kum 2009 khan Valsad -Gujarat ah Local train a ka chuan naah tlangval ho chuan Indian ka nih leh nihloh min zawt a, ka nih ve ngei thu ka a ka chhan chuan pawm harsa an ti deuh tih chu an hmelah a lang. A hnu deuhah chuan "a nih leh Indian i nih chuan Sachin Tendulkar i hria em? " min ti a. Ka lo hre ve nual a - Sachin Tendulkar bakah, Ganguli, Rahul Dravid, Kumble, I Pathan, M Kaif, Harbajan ...etc te chu kan sawi ve zat zat hnu ah chuan Indian ah chuan min pawm ve thei hram nia. Buaina a chhuak lo hlauh. Mahse Mizoram awmna chu in hrilh fiah ngial a ngai a, Mizoram awmna hre lo khawpa mawl, inti vei fu si an lo awm fo mai hian ka thin a ti rim tlat zel.

Kumin 2012 kumtir khan Tamilnadu ah Restaurant a kan chawlhna pa chu a in la ve khawp mai, a hawi her pawh a changkang ve viau.. mahse khawilam mi nge kan nih a hre mai lo a "Mizoram atanga lo kal ka nia" ka tia, ka thianpa Tonia Langkam chuan "Kei chu Arunachal Pradesh lam mi ka ni e" a ti a. Mizoram leh AP awmna a hriat loh thu leh Mizoram pawh chu a awm tih a chian vak loh thu an sawi chiah mai chu ka ngaihdan a ni ta lo a "Kan ramah ve chuan Sikul naupang te chuan India ram state hrang hrang te hi kan hre chiang ve viau a sin.... .., hetia Mainland lama khawsa ten min hre ve lo lutuk hi a lawm Indian nih a nawmloh na chu..." ka tia, ka ankhum ta chiam a. A lo zaidam ve hlauh a, engtinmah chuan min ti let lem lo a.

Lehkha pawh zir lem lo, kutdawh leh mi hnuaihnung tak tak ten Mizoram an hre lo hi chu ka hre thiam a, mahse mi pangngai ve tak tak ten Mizoram an hre lo fo mai te( Mizoram hria pawh an awm treuh tho naa), India ram mi anga min ngai lem lo, Foreigner anga min ngai tlat mai te an awm fo mai hi a chang chuan a ninawm khawp mai. Han inti Indian viau dawn thrin mah ila, a harsa lek lek thrin. NE mi hrim hrim ngaisang vak lo tawk te, Nepali emaw min ti tawk te lah bo lo. Heng bakah hian hmun dang dangah pawh danglam taka dawnsan hlawh chang kei ngei pawh hian ka tawng fo mai.

Hetianga kan Indian pui te ngeiin mi hrang hmuha min hmuh tlat avang te, foreigner anga min ngaih tlat fo avang te, hnam hnuaihnung tak anga min hmu a, min en hniam fo mai thrin hi chu pawm a har thrin. Kan rilru a lo lian ve si a. Tribal - hnam hnuai hnung ni mah ila, kan rilru leh hawiher ah hian kan indahsang ve bawk si. India ramah hian kan duh chiah vanga lut kan ni lova hriatna kan thinlungah hian a lo awm ve reng bawk si nen.

Political lam hawi ni lem lo, hmasawnna in min chawikan ve vak lemloh avang pawh ni lo.. kan hmel leh mizia danglam tak avang te, kan Indian pui te min thlir dan leh hmuh dan avang te, a chang phei chuan HMUSIT ang lek leka min hmuh avang te leh chhan dang tam tak avang te hian "INDIAN KA NI CHIAH EM AW?.. INDIAN KAN NI TAK TAK THEI DAWN LO A NIH HI" tih chang ka nei fo.. Tun thleng hian..!